پاسپورت

اقوام باستانی به هنگام عبور از دشت های مهاباد، شاخه های متعددی از رودخانه های سیمینه رود و مهاباد رود را مشاهده کرده و به سرعت در حاشیه های حاصلخیز این دشت اسکان گزیدند، کما اینکه آثار هزاره چهارم پیش از میلاد تپه سه گلدان دلایل جغرافیایی تمدن های باستانی این دشت را توجیه می کند. دشت مهاباد در اوائل هزاره اول پ.م و در دوره ای که قوم ماد هنوز مرکزیت ثابتی نداشت جایگاه مناسبی برای پرورش و ظهور نخستین حکومت در پهنه فلات ایران به شمار می رفته است و در این رهگذر می توان عوامل فرهنگ مادی آن عصر را به صورت بهترین آثار سنگی مشاهده نمود. دخمه فقرگاه یا فخریکه یادگار همین اعصار است. در این بخش از مجله مستربلیط به سراغ این اثر تاریخی رفته اطلاعاتی درباره آن گردآوری کرده ایم.

معرفی دخمه فخریگاه

دخمه فخریگاه، مقبره ای است مربوط به دوران مادها که در نزدیکی روستایی به نام اگریقاش از توابع شهرستان مهاباد قرار گرفته است. این اثر تاریخی در 10 کیلومتری شمال شرقی مهاباد در سر راه مهاباد به میاندوآب بر فراز کوهستانی در جنوب دریاچه ارومیه نزدیک قره قوم قرار دارد. تعیین تاریخ دقیق این مقبره کار آسانی نیست، ولی مراسم تدفین در آن با مراسمی که در دیگر نقاط منطقه ارومیه متداول بوده متفاوت است و نمی توان تاریخی قدیمی تر از قرن هفتم پیش از میلاد برای آن قائل شد، در حالی که ارنست هرتسفلد تصور می کند که این مکان آرامگاه یک شاهزاده مادی از کشور مانی است و تاریخ آن را بین 840 تا 640 پیش از میلاد قرار می دهد.

دیاکونوف خاورشناس روسی در مورد این دخمه می‌گوید:

«شمالی‌ترین مقبره مادی فخریک در مانای باستانی و نزدیک مهاباد است که جلوخان ندارد و سقف ساده سنگی آن را چند ستون نگاه می‌دارد و ظاهراً محلی برای گذاشتن جنازه‌ها بوده‌است. تعیین تاریخ این مقبره دشوار است ولی تشریفات تدفین در آن با مراسمی که پیشتر در ناحیه اطراف دریاچه ارومیه متداول بوده تفاوت دارد و در نتیجه نمی‌توان تاریخی قدیمی تر از قرن هفتم برای آن قائل شد».